Teeltonderzoek

Nieuw gewas telen klinkt vrij eenvoudig, maar dat is het niet. Een gewas groeit alleen goed onder een passend klimaat, je kunt dus eenvoudigweg niet alles in Nederland telen. Denk bijvoorbeeld aan bananen of koffie; dat zijn tropische planten die hier niet goed groeien. Ditzelfde geldt voor bonen: linzen of soja zijn gewassen die een warmer klimaat nodig hebben. Maar bonensoorten die familie zijn van de bruine boon kunnen hier mogelijk wél goed groeien. Denk bijvoorbeeld aan de witte en zwarte boon.

Als je een gewas hebt gevonden waarvan je denkt dat het kans van slagen heeft, moet je vervolgens de juiste rassen vinden. Pak bijvoorbeeld de zwarte boon; daar bestaan tientallen rassen van. Al deze rassen hebben unieke eigenschappen. Zo heeft het ene ras een hoge opbrengst, of groeit het beter in een ander klimaat dan een ander ras. We gaan dus binnen een gewas op zoek naar het ras dat waarschijnlijk het beste groeit in Nederland. Hebben we dit ras gevonden, dan betekent dit niet automatisch dat we het ook in Nederland mogen gaan telen. Dit kan alleen wanneer het om gecertificeerd zaaizaad gaat. Dan weet je zeker dat je het ras kunt kopen en de jaren erna voldoende zaaizaad hebt.

Nadat we voldoende zaaizaad ingekocht hebben, leggen we testvelden aan. Hier testen we een aantal rassen van hetzelfde gewas. Gaat het om tarwe, dan testen we elk jaar dertig rassen. Van bonen zijn er aanzienlijk minder aanbieders van verschillende rassen, dus daarvan testen we vaak maar twee of drie rassen per jaar (wat binnen Nederland overigens wél uniek is). Tijdens het testen kijken we naar opbrengst en kwaliteit. Dit doen we minimaal twee jaar, om verschillende weersomstandigheden en mogelijke ziektes mee te nemen in het onderzoek. Na twee of drie jaar met goede resultaten zijn we overtuigd. We gaan met het zaaizaad naar de telers, waar vervolgens écht in de praktijk blijkt of het werkt. 

Is de teelt succesvol, dan introduceren we het nieuwe gewas op de markt. Afgelopen jaren is het bijvoorbeeld gelukt om de rode kidneyboon, witte boon en zwarte boon succesvol te introduceren. De reden voor dit succes zit deels in het feit dat we zoeken naar rassen die familie zijn van de bruine boon, waarvan we weten dat deze in Nederland goed groeit. 

Komend jaar lopen er weer nieuwe teeltonderzoeken naar nieuwe rassen, maar ook onderzoeken om de kwaliteit en opbrengst van bestaande rassen te verbeteren worden niet vergeten. Hoe kunnen we minimaal dezelfde kwaliteit en opbrengst behalen met minder meststoffen? Wat is het effect van verschillende hoeveelheden zaaizaad? En welke biostimulanten werken om bepaalde ziektes te voorkomen of te bestrijden? Kortom: onderzoek naar lokale teelt staat nooit stil. Er is elk jaar ruimte voor analyse en verbetering, om zo een steentje bij te kunnen dragen aan de landbouwtransitie.